Stiuk wenecki, znany też pod nazwą tynku weneckiego, przeżywa obecnie swój renesans. Ta technika dekoracyjna wykorzystywana jest do tworzenia unikalnych powierzchni o wyglądzie podobnym do marmuru lub kamienia naturalnego. Co warto wiedzieć o tynku weneckim, jego pochodzeniu, właściwościach i zastosowaniu? Oto miniporadnik, z którego dowiesz się, jak wynaleziono stiuk wenecki, jakie są jego rodzaje, kto przywrócił mu popularność oraz do jakich wnętrz i aranżacji najlepiej go stosować.
Stiuk to technika dekoracyjna polegająca na nakładaniu wielu warstw specjalnych past na podłoże, zwykle ściany lub sufitu (ale również elewacji). Każda warstwa stiuku jest nanoszona na daną powierzchnię, a następnie wygładzana, co tworzy efekt tekstury, jaki daje kamień naturalny, zwykle marmur.
Stiuk wenecki, nazywany także tynkiem polerowanym, pochodzi z Włoch – kraju, który wielu uważa za jeden z najbardziej fascynujących w Europie. Podobnie jak niektóre rozwiązania dekoracyjne, kuchnia włoska czy moda, tak i stiuk stał się rozwiązaniem znanym na całym świecie. Jaka jest jego historia i czy naprawdę pochodzi on – jak wskazuje nazwa – z Wenecji? Należy wiedzieć, że miasto to dość szybko zaczęło być postrzegane jako znaczący węzeł handlowy i ważne miejsce rozwoju włoskich tradycji, o czym świadczą jego znane dziś symbole: maski i karnawał, gondole, pałace i architektura. Sądząc po nazwie i podejściu do architektury i designu, można by pomyśleć, że tynk wenecki wynaleziono właśnie tam. Niestety, nic bardziej mylnego.
Warto wiedzieć, że tynk wenecki stosowano na długo przed narodzeniem Chrystusa, prawdopodobnie w Rzymie. Po raz pierwszy wspomniał o nim w swej książce „De Architectura Libri Decem” Marek Witruwiusz Pullio, jeden z najważniejszych rzymskich architektów, uznawany de facto za ojca architektury.
Tynk wenecki bywał więc zapomniany i wielokrotnie odkrywany na nowo. Dwóch najbardziej znanych architektów, jacy przywrócili na niego modę to Palladio i Carlo Scarpa. Palladio cenił go za lekkość, natomiast Scarpa nie tylko odkrył i zastosował to rozwiązanie do pokrycia ścian i sufitów, ale także je ulepszył. Dodał do mieszanki żywice i inne składniki, takie jak cement, nie tylko po to, aby poprawić jego wygląd, ale także zwiększyć trwałość i elastyczność, dzięki czemu stiuk wenecki nabrał nowoczesnego kształtu.
Chociaż w starożytności tynk wenecki był warstwą wykończeniową, tworzoną na bazie wapna i miał imitować wygląd marmuru, to obecnie stosuje się go także do zastępowania wyglądu i cech innych kamieni, a nawet betonu. Tradycyjna mieszanka tynków polerowanych to wapno hydrauliczne z pyłem marmurowym, łączone z klejami, kazeiną i innymi naturalnymi dodatkami, barwione przy pomocy naturalnych pigmentów.
Warto podkreślić, że marmur od starożytności był (i jest nadal) popularnym materiałem budowlanym we Włoszech – głównie ze względu na szeroką dostępność. Marmurowy pył i piasek były łatwe do znalezienia lub wytworzenia, ponieważ mniejsze kawałki kamienia trzeba było wyrzucić. Wycinanie marmuru dla stale rosnącej liczby szlacheckich willi i budynków użyteczności publicznej sprawiło, że produkowano go w dużych ilościach. Pył marmurowy zmieszany z wapnem Rzymianie wykorzystywali do uzyskania równej tekstury, która jest gładka w dotyku, odporna na trudne warunki atmosferyczne i łatwa do naprawy. Stał się wówczas pierwowzorem tego, co nazywa się dziś tynkiem weneckim.
Nowoczesne tynki weneckie powstają również na bazie żywicy i są dostępne w wielu opcjach, z ziarnami lub bez – wszystko po to, by odtworzyć wygląd stale rosnącej liczby wykończeń. Tynk wenecki to idealny materiał do odtworzenia wyglądu szlachetnych materiałów na każdej, zarówno małej, jak i dużej, a nawet zakrzywionej powierzchni, ponieważ jest nakładany ręcznie cienką warstwą. Tynki włoskie są na ogół bardzo trwałe, mogą w pełni oddychać, a dzięki pigmentacji występują w setkach kolorów. Poza tym, warto podkreślić, że można je stosować w przypadku ścian, korytarzy, sufitów, a nawet łazienek. Poza tym, nadają się do wewnątrz i na zewnątrz. Ściany niektórych domów ozdobionych tynkiem weneckim przetrwały ponad 500 lat, co świadczy o jego niezwykłej trwałości.
Istnieje kilka rodzajów stiuków. Jednak z najpopularniejszych możemy wymienić:
Wskazane rodzaje różnią się od siebie pod wieloma aspektami. Od finalnego efektu poprzez sposób przygotowania i nakładania. Inna jest także w przypadku każdego z nich optyczna głębia kolorów.
Stiuk sprawdza się na tynkach gipsowych i cementowo-wapiennych, płytach gipsowo-kartonowych, betonie oraz innych powierzchniach pokrytych gładziami.
Koszty wykończenia wnętrz zależą w znacznym stopniu od jakości zastosowanych materiałów. Nie inaczej będzie w przypadku pokrycia danej powierzchni stiukiem weneckim. Warto wiedzieć, że ceny produktów potrzebnych do wykonania stiuku, zależnie od źródła, będą różne. Decydując się na stiuk trzeba wziąć pod uwagę, że to najwyższej jakości produkt, dlatego jego cena będzie zapewne wyższa, niż pokrycie danej powierzchni inną techniką (np. farbami). Wycena obejmuje również koszt robocizny.
Stiuk wenecki pasuje do niemal każdego pomieszczenia. Nadaje ścianom wyjątkowy, elegancki i luksusowy wygląd. Dzięki swojemu efektowi marmurowego lub kamieniarskiego wykończenia, stiuk wenecki może stworzyć atmosferę spokojnej elegancji, co jest szczególnie pożądane w salonie, przedpokoju czy sypialni – stąd będzie jednym z najbardziej oczywistych wyborów właśnie w obu tych pomieszczeniach.
Dodatkowo, gdy zostanie wygładzony i pokryty woskiem, stiuk wenecki może być z powodzeniem używany w łazienkach i kuchniach, gdyż niestraszna mu wówczas podwyższona wilgotność powietrza.
Stiuk wenecki sprawdzi się w niemal każdej kategorii wnętrz: zarówno prywatnych (domy, mieszkania), jak i publicznych (jak hotele, apartamenty, siłownie czy salony odnowy biologicznej). Dzięki swym właściwościom umożliwia łatwą personalizację przestrzeni: dostępny jest w różnych kolorach, co pozwala dopasować go do stylistyki danego pomieszczenia. Dodatkowo, możliwe jest stosowanie różnych technik nakładania, co umożliwia uzyskanie różnych efektów teksturalnych.
Uważa się, że z racji na swą głębię, najlepiej pasuje do aranżacji, które mają dawać wrażenie luksusu i elegancji. Pokocha go zatem styl glamour i maksymalizm, ale będzie też świetnym uzupełnieniem aranżacji w duchu quiet luxury (old money, cichy luksus).
Jeśli zaś uczynimy z niego kluczowy element dekoracyjny ścian i pozostaniemy w neutralnej, wyważonej kolorystycznie stylistyce, sprawdzi się we wnętrzach zaaranżowanych w stylu nowoczesnym, minimalistycznym czy japandi, a w połączeniu z naturalnym lub bielonym drewnem oraz właściwymi tekstyliami odnajdzie się także w wystrojach utrzymanych w klimacie boho i rustykalnym. W wersji kolorowej sprawdzi się we wnętrzach orientalnych (np. w stylu meksykańskim).
Można uznać go więc za uniwersalne tło dla wszelkich pomysłów aranżacyjnych.
Przy bliższym poznaniu, można stwierdzić, że stiuk wenecki to rozwiązanie dość uniwersalne. Co jeszcze warto wiedzieć o tej metodzie dekoracji?
Po pierwsze, dzięki swojej jasnej, odbijającej światło powierzchni, stiuk sprawia, że pomieszczenie wydaje się większe i bardziej przestronne. Po drugie, warto podkreślić jego odporność na uszkodzenia, co czyni go praktycznym wyborem do pomieszczeń, w których często się przebywa. Ponadto, jest stosunkowo łatwy w utrzymaniu – można go czyścić wilgotną ściereczką, co ułatwia utrzymanie ścian w czystości.
Poza tym, choć stiuk wenecki – jak wspomniano – ma głębokie korzenie historyczne, to współczesne interpretacje tej techniki niosą za sobą różne modyfikacje, dzięki którym można odkryć stiuk w nieco bardziej nowoczesnym wydaniu. Dodanie metalicznych pigmentów czy połączenia z innymi technikami dekoracyjnymi to tylko kilka opcji.
Wiesz, że stiuk dobrze komponuje się też z różnymi stylami wnętrzarskimi. Może być ciekawym elementem, ożywiającym przestrzeń, zarówno w nowoczesnych, jak i klasycznych wnętrzach, a dzięki swojej estetyce może pomóc w stworzeniu atmosfery relaksu i harmonii, a także sprawić, że wnętrze – dzięki oddaniu w nim głębi – stanie się po prostu niebanalne.
Rekomendowane artykuły
